Muốn biết đông trùng hạ thảo là gì chúng ta hãy tìm hiểu về quá trình hình thành của nó và nơi nó phát triển ngoài tự nhiên.
Nơi phân bố đông trùng hạ thảo
Các cao nguyên cao từ 4000m đến 5000 m trên mặt nước biển là nơi phân bố của một loại nấm sợi có tên khoa học là Cordyceps sinensis thuộc nhóm Ascomycetes, loại nấm này có khả năng ký sinh trên ấu trùng của loài bướm thuộc chi Thitarodes.
Quá trình hình thành đông trùng hạ thảo
Trên các cao nguyên mùa đông thường rất lạnh nên loài bướm thường đẻ ấu trùng xuống đất để mùa hè ấu trùng phát triển thành sâu non chui lên mặt đất. Và nếu trong trường hợp ấu trùng bị nhiễm bào tử nấm Cordyceps sinensis thì bào tử nấm sẽ phát triển trong quá trình ấu trùng thành sâu non. Mùa đông cả hai cũng phát triển chậm nhưng đên mùa hè bào tử nấm phát triển mạnh lấy dưỡng chất từ sâu non và giết chết nó, sợi nấm tập trung và phát triển mạnh ở đầu sâu non và đan thành búi mọc ra ở đầu sâu non ngoi lên khỏi mặt đất gặp ánh nắng mặt trời sẽ thâm lại.
Đông trùng hạ thảo khi còn tươi có thể trông rõ hình con sâu với đầu kéo dài là thân nấm. Khi sấy khô nó có mùi tanh như cá, đốt lên có mùi thơm. Đầu sâu non giống như con tằm, dài chừng 3–5 cm, đường kính khoảng 0,3 – 0,8 cm. Bên ngoài có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng với khoảng 20-30 vằn khía, vằn khía ở gần đầu nhỏ hơn. Phần đầu có màu nâu đỏ, đuôi giống như đuôi con tằm, có tất cả 8 cặp chân, nhưng 4 đôi ở giữa là rõ nhất. Chất đệm nấm hình que cong mọc ra từ mình sâu non, dài hơn sâu non một chút. Sâu non dễ bẻ gãy, ruột bên trong căng đầy, màu trắng hơi vàng; chất đệm nấm khá dai và bên trong ruột hơi rỗng, có màu trắng ngà.
Như vậy đông trùng hạ thảo nói nôm na là con sâu có nấm Cordyceps sinensis phát triển giai đoạn cuối.
Trước đây đông trùng hạ thảo trong tự nhiên phân bố nhiều ở quanh dãy Himalaya Tây Tạng, Tứ xuyên Trung Quốc nhưng do khai thác quá mức nên gần như không còn. Do hiếm nên nếu đông trùng hạ thảo thật giá rất đắt có khi vài trăm triệu 1kg hơn nữa rất dễ bị làm giả và hầu như khó phân biệt.
Hiện nay đông trùng hạ thảo được nuôi cấy nhân tạo khá phổ biến, phổ biến nhất là tạo môi trường dưỡng chất gần giống như ấu trùng sâu rồi cấy bào tử nấm Cordyceps sinensis vào và kết quả cho ra đời bông đông trùng hạ thảo.
Lưu ý cho đến hiện nay đông trùng hạ thảo được nuôi trên quy mô công nghiệp nhưng để nuôi cấy bào tử nấm vào ấu trùng nhân tạo thì vẫn chưa thành công. Cho nên những đông trùng hạ thảo có cả nấm và sâu không phải tự nhiên thì chắc chắn là hàng giả và không có giá trị gì trong bồi bổ sức khỏe.
Ngoài sản phẩm đông trùng hạ thảo bông hiện nay đông trùng đã được chiết xuất thành các sản phẩm đông trùng nước và đông trùng viên kết hợp với nhiều thành phần khác như nhân sâm linh chi hay thuốc bắc nhung hươu. Nếu chúng ta sử dụng điều độ và đều đặn sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh.